Η Λογική ~ Κατερίνα Ατσόγλου

 

Τα παράλογα να δούμε λογικά

και τη σιωπή μαγεία

μα τι νομίζεις πως είμαστε εικόνες για τάματα και προσευχές;

Το τίποτα να κάνω νησί στον ωκεανό

και τις λέξεις σου πέταλα μιας ανθισμένης βουκαμβίλιας

Αυτή είναι η λογική

Αφιέρωμα στον Πατέρα [Β']

 

Μαριάννα Γ. Παπουτσοπούλου, V. Ο ΠΑΤΕΡΑΣ

Ο πατέρας,

βουνό που ραγίζει

Ένα βουνό που κλαίει την ήττα του

Bροντή που θυμώνει

Ντέους, Θεός,

Μη λες τ' όνομά του

επί ματαίω

Οιδίπους

Ο πατήρ, η μικρή του Αντιγόνη,

Ο πατέρας των παιδιών μου

Αβραάμ γυμνός από βιβλικά στολίδια,

Γυμνός.

Πώς μπορεί

Να ζει ο πατέρας

Γυμνός εκεί πάνω στο λόφο;

Πώς ξύπνησες

Περιστέρι μου, γεράκι μου

Πού είσαι;

Ο πατέρας σου

Χάθηκε στη μαύρη γη

Το γέλιο του

Το φοράς

Κάθε πρωί

Για να κοιτάζεις

Τη βροχή και

Τους ανέμους.

Δεν ξέρω πού χάνονται οι πατεράδες

Ίσως κοιμούνται κάτω από

Την ιστορία τους.

Μαριάννα Γ. Παπουτσοπούλου, Χρώμα μελαχρινό, εκδ. ΑΩ, 2020

Αγγελική Γιαννέλου, Η Ημέρα τού πατέρα

(Μνήμη τώρα)

Τα μαύρα περιστέρια

Σουρούπωνε σαν έβγαιν' απ' το σπίτι

Έστρωνε στα μαλλιά την μπριγιαντίνη

Κοιτούσε, μη τον έβλεπε κανένας

Μαύρα μονάχα περιστέρια κράζαν,

από 'ναν γέρο πεύκο, στην αλάνα

Τ' αγάπαγε τα μαύρα περιστέρια

Κρατούσαν κάτι απ' την παλιά λευκότη

κι απ' τού κατακλυσμού κρατούσαν την ελπίδα,

όταν ο Ήλιος ερωτεύτηκε την Πλάση

και νίκησε, με μιας, την καταιγίδα

Κοιτούσε γύρω, μη τον έβλεπε κανένας

Εύρισκε πάντα τέτοιαν ώρα την Ελένη,

με τα μελένια μάτια, τα μελένια στήθη

κι ορκίζονταν κι οι δυο στο Αύριό τους

και χάραζαν τα αρχικά τους στο φεγγάρι

Ύστερα ήρθ' ο Ήλιος και την πήρε,

μέσα σε πέτρας λάμψη τυλιγμένη

κι έγινε σούρουπο για πάντα η ζωή του

και τ' αρχικά τους εξορίστηκαν στο χώμα

Όλ' η ζωή του μαύρα περιστέρια, σκοτωμένα

Βογγάει η αρένα τής καρδιάς του

Παίρνει και τα μαδάει ένα-ένα,

να τά'χει τώρα, που τον βρήκ' η πείνα.

''σε ευ ύφεση μείζονα'' Εκδόσεις Cinnabar Publications, 2024.

Φωτο: Ο πατέρας μου Παναγιώτης Γ. Γιαννέλος,

στην φωτο τής ταυτότητάς του, 9/8ου/1961/Δ.Χ. Λαμίας.

Αθανασία Δρακοπούλου, Στο στήθος του Πατέρα

Τον είδα να έρχεται

με το παλιό του σακάκι

ούτε φωνή ούτε σκιά

μονάχα η οσμή του τσιγάρου.

Τα παπούτσια του είχαν ακόμα

σκόνη από το χώμα της αυλής

ή ίσως χώμα της τελευταίας οικίας.

Κάθισε απέναντί μου, δε μίλησε

το πρόσωπο του άλλαζε χρώματα

ο Πατέρας πάντα μοιάζει με Χαμαιλέοντα.

Άνοιξε μόνο τα χέρια του,

όπως τότε , όπως κάποτε

που γύρναγα ρημαγμένη απ’ το σχολείο.

Μια στιγμή κράτησε ο κόσμος

όσο χρειάζεται

ένα πουλί να θυμηθεί τη φωλιά του.

– Δεν είσαι πια παιδί, μου είπε.

Κι όμως εδώ γυρνάς.

_ Δεν ήσουν ποτέ παιδί, του είπα.

Κι όμως έτσι σε θυμάμαι.

Έγειρε το μέτωπό του στο τραπέζι

κι άκουγα μες από τα κόκαλά του

πώς πάλλεται ακόμα

ο σφυγμός του δέντρου

όταν το κόβουν.

_ Δεν είμαι πια τριγύρω, μου είπε.

Κι όμως εδώ έχεις ριζώσει, του απάντησα.

Κωνσταντίνος Λουκόπουλος, Πεταλίδα

Ένα φθινόπωρο

εισέβαλε λάθρα εκ της συγκίνησης στα καθ´ ημάς

μύρισε σιναπόσπορο και θήραμα

κόντρα στο γαρμπή

γρατζούνισε τα φλοράλ στίγματα των καναπέδων

μια Ασίζη και μια Γρανάδα και μια Λυών

δάγκωσε το κουλούρι της Κυριακής

βουτηγμένο στον καφέ

του Αγίου Φραγκίσκου άρτυμα

έσυρε μια τρίλια στην καρδερίνα

που περίμενε έξω από το κλουβί

με ράμφος λαίμαργο

κι όταν έφτασε στο μάρμαρο

με το λιανό γλαστράκι

εκεί που μου μίλησες

ενώ κοντεύεις χρόνο, για πάντα σιωπηλός

ήπιε μια ρακή στα όρθια

μιαν άλλη την έχυσε κατάχαμα

κι έκατσε κι έκλαψε σα χειμώνας

που χάνεται η ζέστη μαζί με τον άνθρωπο

μα μένει πίσω η ψυχή του

πεταλίδα στην καρδιά._

ΚΛ - 10/10/2013 - για τον πατέρα μου

Patrizia Valduga, ΡΕΚΒΙΕΜ

Ω, πατέρα πατέρα, πατρίδα της καρδιάς μου,

τόσο καιρό μόνος με τη συμφορά σου,

για μέρες και μέρες και νύχτες τρόμου,

σαν σε νοερή αλληλουχία

σε βλέπω, μόνο, μόνο και αναγάπητο,

να πνίγεσαι σιωπώντας μες στη συμφορά σου

ανάμεσα σ’ αυτούς που ξέρουν και κατανοούν

και δεν ξέρουν ν’ αγαπούν

και σ’ αυτούς που δεν ξέρουν να κατανοούν

και δεν ξέρουν ν’ αγαπούν.

.

Ω, όχι, όχι αυτόν, Κύριέ μου, πάρε μένα,

που πεθαίνω περισσότερο απ’ αυτόν, Κύριε,

λύτρωσέ τον απ’ το κακό και πάρε μένα!

εμένα, χάριν δίκης, πάρε μένα, Κύριε,

για τη ζωή που μέσα μου πεθαίνει,

για τη ζωή που μέσα του ζει… Δίκαιος ει Κύριε,

πάρε μένα, την ανάξια γυνή, που έχω ζήσει,

ως ετοιμοθάνατη, όλη μου τη ζωή...

.

.................................

.

Το «Ρέκβιεμ» της Ιταλίδας ποιήτριας Πατρίτσια Βαλντούγκα, είναι ένα λυρικό ποίημα με 28 ενδεκασύλλαβες οκτάβες, που γράφτηκαν με αφορμή το θάνατο του πατέρα της στις 2 Δεκεμβρίου 1991. Είναι ο μονόλογος μιας κόρης που μετά από απομάκρυνση χρόνων υποφέρει και συμπάσχει πλάι στο κρεβάτι του ετοιμοθάνατου πατέρα της που ασπαίρει, και στο ρυθμό των στίχων αποτυπώνει κάτι σπασμωδικό, κάτι από την απειλή, την αγωνία και την ανημποριά μπροστά στο θάνατο.

.

Αυτές οι 28 οκτάβες, 28 όσες και οι μέρες νοσοκομείου του πατέρα της, δημοσιεύτηκαν για πρώτη φορά με επιμέλεια του Νικόλα Κροτσέττι σε μια ιδιωτική έκδοση 73 αντιτύπων, 73 αντίτυπα όσα τα χρόνια της ζωής του πατέρα της.

.

Απόσπασμα από το βιβλίο: ΟΙ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΜΟΥ ΦΛΕΒΕΣ, εκδ. 24γράμματα, 2020

.

Μετάφραση: Ευαγγελία Πολύμου

Πίνακας "Requiem", 1928 - του José Clemente Orozco

Δημήτρης Γ. Παπαστεργίου, Ο των θαυμάτων πρώτος ξεναγός

.

… κι όταν, στ’ οστεοφυλάκιο,

ανέκραξες: «πατέρα…»,

πατέρα, έπρεπε, το χέρι να σου δώσω…

.

.

«Δώσ’ μου το χέρι να περάσουμε τον δρόμο…»

«Λίγη ησυχία κάνε, ο κόσμος βλέπει την ταινία…»

«Πρόσεχε! πάλι θα χτυπήσεις και θα κλαις…»

.

Χρόνια μετά, στη μνήμη μου, η έγνοια του ακόμα,

η αγάπη μου άσπρα να του βάφει τα μαλλιά,

κι ακόμα η τίμια μυρουδιά του στα ρουθούνια

μετά απ’ το μεροκάματο,

τη σπάνια εκδρομή·

.

που πάει να πει: χρόνια μετά,

τα ελάτια −ακόμα−, τα ψηλά,

ο ήλιος βασιλιάς λαμπρός να του χαμογελάει,

.

οι παρελάσεις,

οι εξοχές,

τα σινεμά,

.

θαύματα που με πήγε.

Στην εικόνα: Με τον πατέρα στο Σέλι (Κάτω Βέρμιον), στις 15/8/1969.

Αφιέρωμα στον Πατέρα [Α']

O Γουίλιαμ Τζάκσον Σμαρτ και η κόρη του Σονόρα 

σε άρθρο της εφημερίδας The River Press

Κ.Π.Καβάφης, Ιερεύς του Σεραπίου

Τον γέροντα καλόν πατέρα μου,

τον αγαπώντα με το ίδιο πάντα·

τον γέροντα καλόν πατέρα μου θρηνώ

που πέθανε προχθές, ολίγο πριν χαράξει.

 

Ιησού Χριστέ, τα παραγγέλματα

της ιεροτάτης εκκλησίας σου να τηρώ

εις κάθε πράξιν μου, εις κάθε λόγον,

εις κάθε σκέψι είν’ η προσπάθεια μου

η καθημερινή. Κι όσους σε αρνούνται

τους αποστρέφομαι. — Αλλά τώρα θρηνώ·

οδύρομαι, Χριστέ, για τον πατέρα μου

μόλο που ήτανε — φρικτόν ειπείν —

στο επικατάρατον Σεράπιον ιερεύς.

 

[1926*]

1926: Alexandria Railway Station, Egypt.

Νικηφόρος Βρεττάκος, Παλαιοί μόνιμοι κάτοικοι

Εδώ περιφέρονται κ’ οι σκιές των προγόνων μου.
Κάποτε μάλιστα θαρρώ πως ανοίγει
του μεγάλου, ακατοίκητου παλιού μας
σπιτιού το παράθυρο ο πατέρας μου.
Πως βγάζει σιγά-σιγά το κεφάλι, βγάζει
το χέρι. Με το μεγάλο του δάχτυλο
μου δείχνει στο βάθος κάτι
σαν όνειρο, κάτι σαν ένα περι-
πλανώμενο, άπιαστο, ουράνιο τόξο.
Τον ρωτώ
αν αυτό που βλέπω μπορεί να είναι
η ειρήνη. Με ακούει και αθόρυβα,
χωρίς ν’ απαντήσει, κλείνει σιγά-σιγά
το παράθυρο πάλι ο πατέρας.

Νικηφόρος Βρεττάκος

Γιώργος Τζιας, Πατρός του Αγίου

Στην αγκαλιά του Ήφαιστου μεγάλωσες.
Το αμόνι και το σίδερο, οι παιδικοί σου φίλοι.
Σφυρί, καλέμι και φωτιά, τα πρώτα σου παιχνίδια.
Δούλεψε παραγιέ δούλεψε, αυτό είναι το ριζικό σου.

Στα υπόγεια φαρνατζίδικα, έδεσε το κορμί σου.
Στράντζα και κύλινδρος ρουφήξανε το εφηβικό σου αίμα.
Μουντζούρα, ιδρώτας, βάσανα, της νιότης σου η εικόνα.
Δούλεψε βλαστάρι δούλεψε, αυτό είναι το ριζικό σου.

Στο παγωμένο μέταλλο ξέσπασε η οργή σου.
Η τέχνη των μαστόρων σου γαλήνεψε το νου σου.
Στα ροζιασμένα χέρια σου εφώλιασεν η γνώση.
Δούλεψε άνθρωπε δούλεψε, αυτό είναι το ριζικό σου.

Μπέσα, αντριλίκι και καρδιά, μοίρασες στους δικούς σου.
Τεχνίτης, μάστορας μαζί, έγραψαν στο όνομα σου.
Της λαμαρίνας γητευτής η εικόνα στα όνειρα μας.
Δούλεψε μάστορα δούλεψε, αυτό είναι το ριζικό σου.

Μάστορα, φίλε, αδερφέ, της εργατιάς καμάρι.
Του Προμηθέα είσαι απόγονος, της ανθρωπιάς πατέρας.
Η γειτονιά μας κάστρο σου, το σπίτι μας απάγκιο.
Δούλεψες μάστορα δούλεψες, μας έπλασες ανθρώπους.

Είμαι σαν Εσένα - Κατερίνα Ατσόγλου [19/06/2016] 

Πατέρα

ακόμα σε αναζητώ

δεν με κατάλαβες ποτέ

ούτε εγώ εσένα.

Στέκεσαι σιωπηλός

στέκεσαι μακριά μου

δεν έτρεξα ποτέ

στην αγκαλιά σου.

Σκληρός σαν το μυστρί

που μας έθρεψε

και καθαρός σαν το νερό

μες τον ασβέστη.

Πατέρα μου έλειψες πολύ

ήθελα στον αέρα αγκαλιές

και βόλτες με ποδήλατο

ήθελα να έχω χρώμα ροζ για 'σένα...

Είμαι σαν εσένα

σκληρή και μόνη!

Διαμαντόπουλος Διαμαντής (1914 - 1995)

Σοβατζής, 1949, Μεταξοτυπία , 59,5 x 49,2 εκ.

Γιάννης Βαρβέρης, Ο πατέρας δεν πίνει στους ουρανούς

Χθες είδα πάλι στον ύπνο μου τον πατέρα.
Καθόμασταν οι δυο μας σ’ ένα τραπέζι με καρό τραπεζομάντιλο.
Κάποιος μας έφερε δυο ποτηράκια και κρασί.
– Είσαι καλά; Του λέω.
– Καλά, καλά, και μου ‘πιασε το χέρι.
– Άντε, στην υγειά σου, είπε.
Σήκωσε το ποτήρι, τσούγκρισε και το άφησε πάνω στο τραπέζι.
– Δεν πίνεις; Ρώτησα.
– Εσύ να πιεις, απάντησε. Εγώ δε θέλω να ξεχάσω…

 Γιάννης Βαρβέρης 

Ανέστης Ευαγγέλου, Υπεραστική συνδιάλεξη

Εχτές το βράδυ μου τηλεφώνησε

ο πατέρας μου.

Στείλε μου μερικά

πενηνταράκια ούζο, μου είπε,

και καναδυό κούτες τσιγάρα

σέρτικα, να κάθουμαι τα βράδια

να σας συλλογιέμαι.

Και -να μην

το ξεχάσω- και πεντέξι δίσκους

φωνογράφου μ`εκείνα τα παλιά, ξέρεις,

ποντιακά τραγούδια, τα λυπητερά.

Εδώ στα ξένα δύσκολα περνούν οι μέρες

και που να βρεις τσιγάρα, ούζο και τραγούδια

της πατρίδας, στα μαγαζάκια τ` ουρανού.

Πηγή: Ανέστης Ευαγγέλου «ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ» 1956-1986, σελ.234, Εκδόσεις Παρατηρητής

Μάρβιν Παυλίνα, 2016

Ο πατέρας μου καμιά φορά, γίνεται υπερβολικός. Ρώτησε τις προάλλες το νεκροθάφτη αν βλέπει συχνά ποντίκια στους τάφους επειδή το βρήκε τόσο θλιβερό τα σώματα που αγάπησε να τα μασουλάνε τα ποντίκια. Σαν παιδί μάζεψε τσιγκάκια από τα γυάλινα μπουκάλια της πορτοκαλάδας και αναμετριόταν με τα γειτόνια ατελείωτες ώρες. Θα 'θελε, λέει, να έχει αναλώσει λιγότερο χρόνο στο παιχνίδι των δρόμων. Του είπα πως δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά από εκείνην του παιδιού και πως εκείνος την έχασε πια για πάντα. Στο παιδικό μου ημερολόγιο έγραψα «μην ξεχάσεις ποτέ τι σε κάνει να διαφέρεις από τους μεγάλους» αλλά δεν έγραψα τι. Ο πατέρας μου είπε πως είναι τώρα πιο χαρούμενος από ποτέ. Πιο πολύ κι απ' όταν ήταν παιδί. Τον ρώτησα δύσπιστα γιατί. Μου απάντησε πως δε θυμάται πια ποιο απ' τα δυο του πόδια έχει χειρουργήσει. Κάποια πράγματα, δεν είναι ποτέ εκτός θέματος. Ιστορίες απ' όλον τον κόσμο μου, Κίχλη, 2016

Τα Παράθυρα ~ Κ. Π. Καβάφης

Σ’ αυτές τες σκοτεινές κάμαρες, που περνώ

μέρες βαρυές, επάνω κάτω τριγυρνώ

για νάβρω τα παράθυρα.— Όταν ανοίξει

ένα παράθυρο θάναι παρηγορία.—

Μα τα παράθυρα δεν βρίσκονται, ή δεν μπορώ

να τάβρω. Και καλλίτερα ίσως να μην τα βρω.

Ίσως το φως θάναι μια νέα τυραννία.

Ποιος ξέρει τι καινούρια πράγματα θα δείξει.

(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)

Το εμπόρευμα ~ Λευτέρης Πούλιος

ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ ΔΕΣΜΩΤΗΣ, ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ 1974 

Είμαι δεσμώτης κάτω από την υψηλή δικαιοσύνη ενός

χαμόγελου και θλίβομαι άμετρα για τον πλανήτη

που 'χασε όλη την αγνότητα

λουσμένος στον κατακλυσμό της ανθρώπινης μωρίας.

Φτηνά ή ακριβά όλα πουλιούνται. Καθετί γίνεται

για να πουληθεί και να πουληθεί γρήγορα.

Ο άνεμος και το κύμα από τους εμπόρους πουλήθηκαν.

Ό,τι γεύτηκαν η ευγένεια και το έγκλημα, ό,τι γνωρίζει

ο έρωτας και η καθημερινή επιθυμία των όχλων,

έχει πουληθεί. Ό,τι η τέχνη

και η επιστήμη αναγνώρισαν, έχει πουληθεί.

Οι ξαναμμένες κραυγές των οδών, εφαρμογές

και ιδέες έχουν πουληθεί. Κάθε πράμα

έχει την αξία του στην αγορά. Τα βρόμικα

εσώρουχα της Μπαρντό αξίζουν όσο ένας Ρέμπραντ.

Η αναρχία των μαζών προβάλλεται στις βιτρίνες

των καταστημάτων. Έχουν πουληθεί τρελά μυστικά

για κάθε ακολασία.

Όλοι δίνουν νωρίς την παραγγελιά τους.

(Ο γυμνός ομιλητής, Κέδρος, 2001)