Προοίμιον

  Σεισμόπληκτα παιδιά στον Κύκκο, φωτ. του ιδίου Οι γάτες τ’  Αϊ-Νικόλα Τὸν δ’ ἂνευ λύρας ὃμως ὑμνωδεῖ θρῆνον  Ἐρινύος αὐτοδίδακτος ἔσωθεν θυμός, οὐ τὸ πᾶν ἔχων ἐλπίδος φίλον θράσος. ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ ,  990 επ. «Φαίνεται ο  Κάβο-Γάτα …, μου είπε ο καπετάνιος  δείχνοντας ένα χαμηλό γιαλό μέσα στο πούσι τ’ άδειο ακρογιάλι ανήμερα   Χριστούγεννα , «…και κατά τον Πουνέντε αλάργα το κύμα γέννησε την  Αφροδίτη · λένε τον τόπο  Πέτρα  του  Ρωμιού . Τρία καρτίνια αριστερά!» Είχε τα μάτια της  Σαλώμης  η γάτα που έχασα τον άλλο χρόνο κι ο  Ραμαζάν  πώς κοίταζε κατάματα το θάνατο, μέρες ολόκληρες μέσα στο χιόνι της Ανατολής στον παγωμένον ήλιο κατάματα μέρες ολόκληρες ο μικρός εφέστιος θεός. Μη σταθείς ταξιδιώτη. «Τρία καρτίνια αριστερά» μουρμούρισε ο τιμονιέρης. …ίσως ο φίλος μου να κοντοστέκουνταν, ξέμπαρκος τώρα κλειστός σ’ ένα μικρό σπίτι με εικόνες γυρεύοντας παράθυρα πίσω απ’ τα κάδρα. Χτύπησε η καμπάνα του καραβιού σαν τη ...

  Θυμήθηκα τους χειμώνες σαν μια παραθαλάσσια κωμόπολη με ήπιο κλίμα μα όταν σε χάιδευα το κρύο, κρύο. Η πνοή του χρόνου, παγωμένη σούπα γύρω σου, κομμάτια βούτυρο που επιπλέουν στην επιφάνεια δίχως να λιώνουν. Αυτιά, μύτη, χιόνι. Νιώθεις πόσο ζωντανός είναι ο τοίχος στο πλάι σου, βρύα και πόες σε διάλογο μ´ έναν υπερθετικό άνεμο. Έπειτα σηκώνεσαι από το ειδικό κρεβάτι, το στρώμα που άντεξε για λίγο την αδρανή σάρκα σου τρίζει, και η αντλία βρυχάται με παράπονο. Δεν το κατάφερε (ποιο; - να σε βαλσαμώσει εν ζωή). Τυλίγεις τα σεντόνια στη μέση, τα δένεις σε μια πόρπη, πυκνώνουν τα μαλλιά σου ολόξανθα και διαυγούν τα μάτια απ' την ομοιόσταση. Ξυπόλητη βγαίνεις στη βεράντα, σταχτί το φως της μέρας, ίσως και νύχτα, ίσως και πρωί. Αυτά τα χαλίκια θα σε πάνε στο μονοπάτι τους ως εκεί πέρα, μαύρα κι άσπρα σαν αυγά φραγκόκοτας• τη βροχή περιμένανε να αναπνεύσουν, η βροχή που στάζει σαλιγκάρια τα σίγασε μες στο σαματά, έγιναν ένα άλλο στρώμα, σε κάθε βήμα σπάνε τα καύκαλά τους κι ο αέρας μ...

  Μέσα μας γίνεται η Γέννηση. Έξω στέκει το σχήμα της – Μας φανερώνεται.   Εδώ που στήσαμε τη φάτνη, Εδώ που κρεμάσανε το άστρο, Είναι σα μια μεγάλη πέτρα – Πέτρα υψηλή, μετέωρη. Ένα πυκνό σημείο αιωνιότητας.   Το Βρέφος, ο Ιωσήφ και η Μαρία, Τ’ αγαθά ζώα. Οι Άγγελοι Σταματημένοι σε μια πτήση Ψηλά, στη σιωπή, παίζοντας όργανα.   Άρπα, κορνέτα, βιολί και φυσαρμόνικα.   Ακίνητοι σαν από πορσελάνη, Με σιωπή απόλυτη, μουσική.   (Η Νύχτα απλώνεται σαν την ηχώ Αυτής της μουσικής, της σιωπής, Της μουσικής των Αγγέλων μέσα μας, έξω μας).   Αν στέκουν εδώ, πετούν εκεί, Στον άλλο χώρο∙ αντλούν Αίμα σκληρό απ’ το αίμα μας, Αγάπη απ’ την αγάπη μας.   Παίρνουν τα όνειρά μας και τα ψηλώνουν.   Η Μάνα στέκει κοντά τους ακίνητη, Σαν από πορσελάνη, αγγίζει τα εύθραυστα πόδια τους.   Βλέπει το αόρατο στο μαγικό καθρέφτη του ορατού.   Τι τώρα, τι πάντα.   Ω καθαρότατη ψυχή, Άμωμη, αμόλυντη, ανυπόκριτη. ...

Έχω μια Θάλασσα μέσα μου με τρώει και με πίνει με ταΐζει και με ξεδιψά. Φέρνει στις ακτές μου όλες τις μνήμες κι ύστερα τις τραβά ξανά μακριά σε βαθιά νερά άγρια. Έχω μια Θάλασσα μέσα μου με ξεπλένει από τα τίποτα που γεμίζουν τα κενά μου. Έχω μια Θάλασσα που ξέρει να με πνίγει και να μου κόβει το νήμα της ζωής την κατάλληλη στιγμή. Κατερίνα Ατσόγλου, Το βάρος της μοναξιάς, εκδόσεις Βακχικόν, Αθήνα  2024 Ophelia art print by Shinichiro Yamada  

    LACRIMAE RERUM. motto: Ασκητής χρόνια, στη φωνή μου μονάζω' πόνων ποιμένας  ~~~   Ενάτη Ώρα Στης καρδιάς τα πεδία συσσεισμός τρόμος   Φρέαρ ορύσσω, ν' αναβλύσουν πυρφόροι τής Γενιάς θρύλοι   Στην Ύβρι πάνω, πεπραγμένων δεσμώτης, προσδοκώ Δίκην     ~~~      Απελπισμένοι οι πιστοί μας οι όρκοι παραδοθήκαν   Οι πολεμίστρες,  πια, αφύλαχτες μείναν Ρήμαξ ' η χώρα Στ' αποκαΐδια μαυροπούλια και γύπες  γελώντας κρώζουν ~~~     Θρυματίστηκαν  -σκουριασμένοι καθρέφτες- οι προσδοκίες   Αχλύς γινήκαν ματωμένης ελπίδας άγουρα χρόνια   Ο θερισμός μας, τόσων χρόνων αγρυπνίας, πέτρινα στάχυα     ~~~  Μέ κατατρύχουν τού Ταρτάρου τα ρίγη Άταφοι σκούζουν   Μ' έχουν οργώσει τών αιμάτων τα μύρα Ανθίζω μνήμες   Μ' ένα τραγούδι θα λαλήσω τον πόνο, σα νυχτοπού...

  Alfred William Rich (British, 1856-1921) Όταν με κρατάς αγκαλιά όλα τα κομμάτια μου μπαίνουν στη θέση τους όλα τα κομμάτια μου βρίσκουν το ταίρι τους και γίνομαι ολόκληρη ένας δρόμος για να περπατήσεις όταν όλοι και όλα θα σε προδώσουν. Ένα παράθυρο να δεις την ανατολή όταν όλα τα φώτα θα σβήσουν. Ένα νησί στον παράδεισο όταν όλοι θα σ’ έχουν εγκαταλείψει στην άβυσσο. Κατερίνα Ατσόγλου, Το βάρος της μοναξιάς, εκδόσεις Βακχικόν, Αθήνα 2024

  Είναι ήσυχες οι ώρες του μεσημεριού είναι όμορφες αν και υγρές οι μέρες του Νοέμβρη. Ο καπνός από τις καμινάδες μαρτυρά πως δεν έφυγε κανείς εκτός από τα σύννεφα που αλλάζουν χρώμα και κινούνται βιαστικά καθώς νυχτώνει γρήγορα. Κατερίνα Ατσόγλου "Συμβολισμοί", εκδόσεις Βακχικόν, 2020

    Τα ετεροθαλή αδέλφια του πατέρα μου [ Όταν η τραγικότητα δεν έχει τέλος...] [...] Η γιαγιά μου δεν μπόρεσε να το ξεπεράσει. Ως τα στερνά της καταριότανε τον πόλεμο και τους ηγέτες τούς ανόητους και αλαζονικούς που αιματοκυλούν τον κόσμο. "Όλοι παιδιά του ίδιου Θεού είμαστε", έλεγε, "ίδιες ανάγκες έχουμε, ίδια αγαπάμε και ίδια παλεύουμε για τη ζωή. Ανάθεμα σ΄εκείνους που οδηγούν ανθρώπους στη σφαγή και στην καταστροφή. Ανάθεμα". Την έτρωγε σαράκι, που δεν μπόρεσε τουλάχιστον να θάψει τον Αντώνη της... που πήγε άκλαυτος. Ο παππούς Θόδωρος προσπάθησε να την παρηγορήσει λέγοντας ότι κι εκείνος, που έθαψε την οικογένειά του όλη με τα χέρια του, μήπως τάχα αισθανότανε καλύτερα; Μετά τον πόλεμο γύρισε ένας φίλος του θείου Αντώνη στην κωμόπολη που έγινε πατρίδα μου, και μας διηγιόταν -χρόνια ύστερα- πως είχε γίνει το κακό. Έτυχε μάλιστα αυτός να είναι ο διορισμένος παιδονόμος μας. Αντιπαθής από τον ρόλο του. Όταν όμως μας περιέγραφε τον θάνατο του θείου μου, γινόταν άλλ...

Photo by Robert Doisneau, 1950 Τώρα ξέρω γιατί δεν μπορώ να σε ερωτευτώ, γιατί η πόλη κοιμάται ήσυχα μες στην απάθειά της. Γιατί τα παιδιά πεθαίνουν την ώρα που χαμογελούν από έξυπνες βόμβες λευκού φωσφόρου. Γιατί η φύση εκδικείται αμυνόμενη καθώς αναζητούμε νέους ήρωες, καθοδηγητές, λυτρωτές. Γιατί οι λέξεις έχασαν το νόημά τους, πούλησαν φθηνά το σημαινόμενο και πέρασαν παράνομα στα χέρια αρχαιοκαπήλων. Κατερίνα Ατσόγλου, Το βάρος της μοναξιάς, εκδόσεις Βακχικόν, Αθήνα 2024

Η τρέλα στην ποίηση ή η ποίηση στην τρέλα: μερικά λόγια για τον ύστερο Ρώμο Φιλύρα* Γιώργος Δρίτσας Επειδή οι ομιλητές που προηγήθηκαν και είναι ειδικοί επί του θέματος, μίλησαν πολύ αναλυτικά και διεξοδικά για τον ποιητή Ρώμο Φιλύρα και πιο συγκεκριμένα για τη ζωή και το έργο του, εγώ με τη σειρά μου θα προσπαθήσω σύντομα να αναφερθώ στην έννοια της τρέλας στο έργο του και το πως αυτή παρουσιάζεται, έμμεσα ή άμεσα, μέσα σε αυτό. Ήταν, εν τέλει, ο μεγάλος αυτός ποιητής ένας άνθρωπος τόσο χαμένος στους λαβυρίνθους στο μυαλού του;    Προτού, όμως, ξεκινήσουμε να αναφερόμαστε σε αυτό το ζήτημα, με βάση τα πεζά αυτοβιογραφικά κείμενα του ίδιου του ποιητή και των ποιημάτων κυρίως από τον δεύτερο τόμο των ευρεθέντων εκτός συλλογών ποιημάτων που έγραψε έγκλειστος στο ψυχιατρείο, θα πρέπει να αναφερθούμε στη σύνδεση καλλιτέχνη και δημιουργήματός, μιας και η ίδια η ποίηση είναι μια από τις κυριότερες μορφές τέχνης. Ξεκινώντας πρέπει να ειπωθεί ότι η δύναμη του καλλιτέχνη βρίσκεται στο ...