Τα ερωτικά ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου καπνίζουν ( το κάπνισμα δεν μειώνει τη γονιμότητα τους)
όχι με την ένταση της εξομολόγησης, αλλά με την υπομονή της σιωπής.
Η ερωτική εμπειρία στον Ρίτσο δεν εκρήγνυται, διαχέεται. Δεν φωνάζει την επιθυμία της, την υπαινίσσεται, την ψιθυρίζει. Ο καπνός, σ’ αυτό το πλαίσιο, λειτουργεί όχι ως εθισμός αλλά ως ατμόσφαιρα , ένα λεπτό πέπλο που απλώνεται πάνω από τις καθημερινές κινήσεις των σωμάτων και τις ελλειπτικές εξομολογήσεις των προσώπων. Στη Σονάτα του Σεληνόφωτος, ο μονόλογος κυλά με αργούς, σταθερούς παλμούς, σαν καπνός που διαγράφει κύκλους σε ένα δωμάτιο μισοφωτισμένο...
«Δεν μιλήσαμε ούτε απόψε, / ανάψαμε μόνο ένα κερί / κι αυτό ήταν όλο».
Το κερί, το φως, η σιωπή , όλα θυμίζουν εκείνο το αργό τσιγάρο που σιγοκαίει μέχρι να σβήσει από μόνο του, σαν τον έρωτα που δεν χρειάζεται δήλωση για να υπάρξει.
Η εικόνα του καπνίσματος επανέρχεται, έστω και υπόγεια, ως ρυθμιστής του χρόνου και του εσωτερικού ρυθμού του ποιήματος. Στον Ερωτικό Κύκλο, διαβάζουμε...
«Καπνίζεις και κοιτάς το χέρι σου, / σαν να μη σου ανήκει. / Το φως δεν αγγίζει τα μάτια σου».
Ο καπνός εδώ δεν είναι απλώς συνήθεια, αλλά συνθήκη ενδοσκόπησης.
Νοσταλγώ τις μέρες που είχα Πατέρα και ωσάν τα κριάρια, αντικριστά, στην ίδια στάση σώματος και με διαφορετική μάρκα τσιγάρων, με τον ίδιο παρορμητικό χαρακτήρα μπορούσαμε να έρθουμε σε ρήξη για το Πολιτικό πρόσωπο, το ερωτικό πρόσωπο και τις φήμες παρεκκλίσεων , της γραφής και της ζωής του Ποιητή...
Ο έρωτας στην ποίηση του Γιάννη Ρίτσου υπερβαίνει το φύλο, το σώμα και τον προσδιορισμό., είναι μια βαθιά υπαρξιακή εμπειρία, ένα πάθος που ενώνεται με την ιστορία, τη σιωπή και την καθημερινότητα. Δεν περιορίζεται σε βιολογικά ή κοινωνικά όρια, αλλά αποκτά οντολογική βαρύτητα., είναι ο τρόπος που το ανθρώπινο ον ψηλαφεί τον άλλο, αναζητώντας επικοινωνία, κατανόηση, επιβεβαίωση και λύτρωση.
( Ο Πατέρας ήταν γήινος και υλιστής)
Για τον Ρίτσο, το ερωτικό δεν είναι μόνο η σαρκική επιθυμία, είναι και η μνήμη, η φωνή, το άγγιγμα στο σκοτάδι, ένα βλέμμα ή ένα άδειο δωμάτιο. Στη Σονάτα του Σεληνόφωτος, η αγάπη μοιάζει να υπάρχει περισσότερο ως φάντασμα του επιθυμητού, μια μορφή του απόντος, ο απόηχος, η ψευδαίσθηση...
«Είναι κάτι στιγμές / που οι λέξεις δεν φτάνουν / τότε σωπαίνουμε μαζί».
Εδώ, το ερωτικό βίωμα δεν ορίζεται από το ποιος είναι ο «άλλος», αλλά από το βάθος της σχέσης μαζί του ή ακόμα και από την απουσία του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου