Προοίμιον

© Marina Strocchi. Σεπτή μου Υποκρισία, Δέσποινά μου, με συντριβή μου σου φιλώ το χέρι, και σου προσφέρω τα σεβάσματά μου. Ποι’ άλλη αρετή καλύτερά σου ξέρει   να κερδίζει τς ανθρώπους εδώ χάμου; Ο κόσμος σε λατρεύει, σε γεραίρει, κι εγώ κλίνω σ’ εσέ τα γόνατά μου και σε γυρεύω για οδηγό μου αστέρι.   Φτιάσε μου σοβαρό το πρόσωπό μου, δώσ’ μου ύφος πειστικό και όψη οσία, για να μπορώ κι εγώ σε ποίμνιό μου   να εξασκώ την τόση σου μαγεία. Κι έτσι να ’ν’ και για μέ τον φτωχόν γέροντα, του κόσμου τα καλά και τα συμφέροντα.   «Στην υποκρισία». Στιχουργήματα διάφορα, 1872. Λίνος Πολίτης, Ποιητική Ανθολογία, Ε΄. Ο Σολωμός και οι Εφτανησιώτες. «Δωδώνη», χ.χ. 87-88. Πηγή:  http://www.snhell.gr/references/quotes/writer.asp?id=182

  Γιώργος Σεφέρης Ελένη ΤΕΥΚΡΟΣ: …ἐς γῆν ἐναλίαν Κύπρον, οὗ μ’ ἐθέσπισεν οἰκεῖν Ἀπόλλων, ὄνομα νησιωτικὸν Σαλαμῖνα θέμενον τῆς ἐκεῖ χάριν πάτρας. ......................................................... ΕΛΕΝΗ: Οὐκ ἦλθον ἐς γῆν Τρῳάδ’, ἀλλ’ εἴδωλον ἦν. ......................................................... ΑΓΓΕΛΟΣ: Τί φῄς; Νεφέλης ἄρ’ ἄλλως εἴχομεν πόνους πέρι; ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ,  ΕΛΕΝΗ «Τ’ αηδόνια δε σ’ αφήνουνε να κοιμηθείς στις Πλάτρες». 1 Αηδόνι ντροπαλό, μες στον ανασασμό των φύλλων, συ που δωρίζεις τη μουσική δροσιά του δάσους στα χωρισμένα σώματα και στις ψυχές αυτών που ξέρουν πως δε θα γυρίσουν. Τυφλή φωνή, που ψηλαφείς μέσα στη νυχτωμένη μνήμη βήματα και χειρονομίες· δε θα τολμούσα να πω φιλήματα· και το πικρό τρικύμισμα της ξαγριεμένης σκλάβας. «Τ’ αηδόνια δε σ’ αφήνουνε να κοιμηθείς στις Πλάτρες». Ποιές είναι οι Πλάτρες; Ποιός το γνωρίζει τούτο το νησί; Έζησα τη ζωή μου ακούγοντας ονόματα πρωτάκουστα: καινούριους τόπους, καινούριες τρέλες των ανθρώπων ή των θεών· η μοίρ...

Ήταν που έσερνε τα βήματά του στο δρόμο ήταν ο ήλιος που του έκαιγε το μέτωπο οι αδιάφοροι οδηγοί οι βιτρίνες με την πλαστική ζωή ήταν τα πόδια του δυο ξεχαρβαλωμένες μηχανές του χρόνου που άντεχαν να συνεχίζουν και περπατούσαν όχι γιατί ήξεραν πού πάνε αλλά γιατί ο χρόνος δεν σταματάει γι αυτούς που πονάνε μα περισσότερο απ’ όλα εκείνο που με συντάραζε κάθε φορά που τον έβλεπα να περνάει ήταν οι κυρτωμένοι ώμοι του από το βάρος που κράταγε στα χέρια του το βάρος της αξόδευτης αγάπης *foto/Francesco Gioia

Τα ερωτικά ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου καπνίζουν ( το κάπνισμα δεν μειώνει τη γονιμότητα τους) όχι με την ένταση της εξομολόγησης, αλλά με την υπομονή της σιωπής. Η ερωτική εμπειρία στον Ρίτσο δεν εκρήγνυται, διαχέεται. Δεν φωνάζει την επιθυμία της, την υπαινίσσεται, την ψιθυρίζει. Ο καπνός, σ’ αυτό το πλαίσιο, λειτουργεί όχι ως εθισμός αλλά ως ατμόσφαιρα , ένα λεπτό πέπλο που απλώνεται πάνω από τις καθημερινές κινήσεις των σωμάτων και τις ελλειπτικές εξομολογήσεις των προσώπων. Στη Σονάτα του Σεληνόφωτος, ο μονόλογος κυλά με αργούς, σταθερούς παλμούς, σαν καπνός που διαγράφει κύκλους σε ένα δωμάτιο μισοφωτισμένο... «Δεν μιλήσαμε ούτε απόψε, / ανάψαμε μόνο ένα κερί / κι αυτό ήταν όλο». Το κερί, το φως, η σιωπή , όλα θυμίζουν εκείνο το αργό τσιγάρο που σιγοκαίει μέχρι να σβήσει από μόνο του, σαν τον έρωτα που δεν χρειάζεται δήλωση για να υπάρξει. Η εικόνα του καπνίσματος επανέρχεται, έστω και υπόγεια, ως ρυθμιστής του χρόνου και του εσωτερικού ρυθμού του ποιήματος. Στον Ερωτικό Κύκλο, ...

Έχασα στα χαρτιά έχασα στην αγάπη έχασα το σπίτι μου τους φίλους μου έχασα τη ζωή που ονειρευόμουν και τώρα πληρώνω δόσεις και ληξιπρόθεσμες οφειλές να σώσω μια χώρα στα πρόθυρα του θανάτου. Τις Κυριακές κοιτάζω τις βιτρίνες, μοιάζουν κουρασμένες γυναίκες που προσπαθούν να συμμαζέψουν τ’ άπλυτα και να ταιριάξουν ένα ζευγάρι κάλτσες. Κάποιες Κυριακές τουλάχιστον θυμάμαι τον πατέρα ν’ ανάβει μια φωτιά κι εμείς ν’ απλώνουμε τα χέρια· ήταν Μάιος κι εγώ χαμογελούσα.     Κατερίνα Ατσόγλου, Το βάρος της μοναξιάς, εκδ.Βακχικόν, Αθήνα 2024, [σελ.42]